ಬೆಂಗಳೂರು ಬಳಿಯೇ ಇದೆ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಜಲಿಯನ್ ವಾಲ್ ಬಾಗ್

ಕರ್ನಾಟಕದ ನಾಗರಿಕರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವಿದುರಾಶ್ವತ್ಥದ ಹೆಸರನ್ನು ಕೇಳಿಯೇ ಇರುತ್ತಾರೆ. ಕಾರಣ ಇದು ಪುಣ್ಯಕ್ಷೇತ್ರವಾಗಿ ಬಹಳ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ಸ್ಥಳ. ಚಾರಿತ್ರಿಕವಾಗಿಯೂ ಸಹ ಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಪಡೆದ ಊರು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದ ಚರಿತ್ರೆಯ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ವಿದುರಾಶ್ವತ್ಥದ ಹೆಸರು ಚಿರಸ್ಮರಣೀಯ.

ವಿದುರಾಶ್ವತ್ಥ, ಚಿಕ್ಕಬಳ್ಳಾಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಗೌರಿಬಿದನೂರು ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಗಡಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿರುವ ಪುಟ್ಟ ಹಳ್ಳಿ . ಗೌರಿಬಿದನೂರು ಪಟ್ಟಣದಿಂದ ಕೇವಲ ಆರು ಕಿ. ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಊರು ಸಣ್ಣದಾದರೂ ಧಾರ್ಮಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿರುವ, ಉತ್ತರ ಪಿನಾಕಿನಿ ನದಿಯ ದಂಡೆಯ ಮೇಲಿರುವ ಕ್ಷೇತ್ರ.

ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಜಲಿಯನ್ ವಾಲಾಬಾಗ್

ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ವಿದುರಾಶ್ವತ್ಥ ಬಹಳ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಜಲಿಯನ್ ವಾಲಾಬಾಗ್ ಎಂದು ಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. 1919 ರಲ್ಲಿ ಪಂಜಾಬಿನ ಅಮೃತಸರದಲ್ಲಿ ಸಾಮೂಹಿಕ ಹತ್ಯೆ ನಡೆದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿಯೇ, ಏಪ್ರಿಲ್ 25, 1938 ರಂದು ವಿದುರಾಶ್ವತ್ಥದಲ್ಲಿ ಚಿಕ್ಕ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸಾಮೂಹಿಕ ಹತ್ಯೆ ನಡೆಯಿತು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಈ ಘೋರ ಘಟನೆ ಭಾರತ ದೇಶದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದ ಚರಿತ್ರೆಯ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಶಾಶ್ವತ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ.

1938 ರ ಏಪ್ರಿಲ್ 22 ರಿಂದ 25 ರ ವರೆಗೆ ಜಾತ್ರೆ ನಡೆದಿದ್ದ ಸಂದರ್ಭ. 1929 ರ ಪೂರ್ಣ ಸ್ವರಾಜ್ ಘೋಷಣೆ, 1934 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಮೈಸೂರು ಪ್ರಜಾಪಕ್ಷವು ಪೂರ್ಣ ಸ್ವರಾಜ್‍ಗೆ ಮಾಡಿದ ಬೇಡಿಕೆ ಹಾಗೂ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರಿಂದ ಪ್ರೇರಿತಗೊಂಡ ಸಾವಿರಾರು ದೇಶ ಪ್ರೇಮಿಗಳು, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಯೋಧರು ನೆರದಿದ್ದರು. ಎನ್. ಸಿ ತಿಮ್ಮಾರೆಡ್ಡಿ, ಎನ್. ಸಿ ನಾಗಯ್ಯರೆಡ್ಡಿ, ಟಿ. ರಾಮಾಚಾರ್, ಶ್ರೀನಿವಾಸ ರಾವ್ ಮುಂತಾದವರು ಮುಂದಾಳತ್ವವನ್ನು ವಹಿಸಿದ್ದರು. ಧ್ವಜ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ( Flag satyagraha ) ವನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಸುಮಾರು ಹತ್ತು ಸಾವಿರ ಜನರು, ಶಾಂತಿಯುತವಾಗಿ ಹೆಜ್ಜೆಹಾಕುತ್ತಾ, ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಧ್ವಜವನ್ನು ಆರೋಹಣ ಮಾಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. ಪಲಿಸರು ಲಾಠಿ ಚಾರ್ಜ್ ಮಾಡಿದಾಗ, ಪ್ರತಿಭಟನೆ ತೀವ್ರವಾಯಿತು. ಪೊಲೀಸರು ಕಾರಣವಿಲ್ಲದೆ, ಗುಂಡುಗಳನ್ನು ಹಾರಿಸಿದಾಗ, ಹತ್ತು ಜನರು ಮೃತಪಟ್ಟರು ಮತ್ತು ಮೂವತ್ತೈದು ಜನರು ಗಾಯಗೊಂಡರು. ಇದು ಸತ್ಯಾಗ್ರಹಿಗಳ ಮೇಲೆ ನಡೆದ ಹೇಯ ಕೃತ್ಯ.

ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ಈ ಘಟನೆಯನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಖಂಡಿಸಿದರು. ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನದ ದಿವಾನರಾಗಿದ್ದ ಸರ್ ಮಿರ್ಜಾರವರಿಗೆ ಪತ್ರ ಬರೆದು, ಸರ್ಕಾರವು ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಿಂದ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುವಂತೆ ಸೂಚನೆ ನೀಡಿದರು. ಸರ್ದಾರ್ ವಲ್ಲಭಬಾಯಿ ಪಟೇಲ್ ಮತ್ತು ಆಚಾರ್ಯ ಕೃಪಲಾಣಿಯವರನ್ನು ಸರ್ಕಾರದೊಂದಿಗೆ ಚರ್ಚಿಸಲು ಹಾಗೂ ಮಿರ್ಜಾರವರನ್ನು ಭೇಟಿಮಾಡಲು ಕಳುಹಿಸಿಕೊಟ್ಟರು. ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ, ಈ ಪ್ರಕರಣ ಬಿಬಿಸಿ ಹಾಗೂ ಇತರ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಯಿತು. ಇದರ ಫಲವಾಗಿ 1939 ರ ಮೇ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ಪಟೇಲ್ – ಮಿರ್ಜಾ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಲಾಯಿತು. ಒಪ್ಪಂದದ ಪ್ರಕಾರ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಧ್ವಜವನ್ನು ಹಾರಿಸಲು ಇದ್ದಂತಹ ನಿರ್ಬಂಧವನ್ನು ತೆಗೆದು ಹಾಕಲಾಯಿತು. ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರಿಗೆ ಸಿಕ್ಕ ಜಯದ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿ, 1939 ರ ಮೇ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ, ಎರಡನೇ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅಧಿವೇಶನವನ್ನು ವಿದುರಾಶ್ವತ್ಥದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಯಿತು. ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ನಂದಿ ಬೆಟ್ಟಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ, ಘಟನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚಿಸಿ, ಸತ್ಯಾಗ್ರಹಿಗಳಿಗೆ ಉತ್ಸಾಹವನ್ನು ತುಂಬಿ, ಇನ್ನಷ್ಟು ಹುರಿದುಂಬಿಸಿದರು.

1973 ರಲ್ಲಿ ಈ ಘಟನೆ ನಡೆದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಮರಣ ಹೊಂದಿದ ಹುತಾತ್ಮರ ಗೌರವಾರ್ಥಕವಾಗಿ, ಸ್ಮಾರಕವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. ಹುತಾತ್ಮರ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಸಹ ಫಲಕದಲ್ಲಿ ಕೆತ್ತಿಸಲಾಗಿದೆ. 2004 ರಲ್ಲಿ ವೀರ ಸೌಧವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ವೀರ ಸೌಧದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಅದ್ಭುತವಾದ ಫೋಟೋ ಗ್ಯಾಲರಿ ಮತ್ತು ಗ್ರಂಥಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಭಾರತೀಯನು ಭೇಟಿ ಕೊಡಲೇ ಬೇಕಾದ ಸ್ಥಳ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ / ನಿಯರು.ವೀರಸೌಧದ ಸುತ್ತಲೂ, ಮಕ್ಕಳ ಉದ್ಯಾನವನ, ತೆರೆದ ಸಭಾಂಗಣ ಹಾಗೂ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ವೀರರ ಪುತ್ಥಳಿಗಳನ್ನಿಡಲಾಗಿದೆ.

ಸತ್ಯಾಗ್ರಹದ ಜ್ಞಾಪಕಾರ್ಥವಾಗಿ, ಸ್ಥಳೀಯ ಫ್ರೌಡಶಾಲೆಗೆ Satyagraha Memorial High School ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.

ಪುಣ್ಯಕ್ಷೇತ್ರವಾಗಿಯೂ ಸುಪ್ರಸಿದ್ಧ

ವಿದುರಾಶ‍್ವತ್ಥ ಕ್ಷೇತ್ರ ಪುಣ್ಯಕ್ಷೇತ್ರವಾಗಿಯೂ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ. ಅಶ್ವತ್ಥ ನಾರಾಯಣ ಸ್ವಾಮಿ ಮತ್ತು ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಸ್ವಾಮಿಯ ಸನ್ನಿಧಾನದ ಪವಿತ್ರ ಭೂಮಿ. ವಿದುರಾಶ್ವತ್ಥ ಎನ್ನುವ ಹೆಸರು, ಊರಿನಲ್ಲಿರುವ ದೊಡ್ಡ ಅಶ್ವತ್ಥ ಮರದಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ಈ ಅಶ್ವತ್ಥ ಮರವು ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ರಾಜನ ಆಸ್ಥಾನಿಕ ವಿದುರನಿಂದ ನೆಡಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದರಿಂದ ಈ ಊರಿಗೆ ವಿದುರಾಶ್ವತ್ಥ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.

ಕರ್ನಾಟಕದ ಪುಣ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಈ ಸ್ಥಳವು ನಾಗರ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ ಮಾಡಲು ಬಹಳ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ನಾಗರ ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ ಮಾಡಿ ಪೂಜಿಸಿದರೆ, ಸರ್ಪ ದೋಷ ಅಥವಾ ನಾಗ ದೋಷ ನಿವಾರಣೆಯಾಗಿ, ಸಂತಾನವಿಲ್ಲದ ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ಸಂತಾನ ಪ್ರಾಪ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಅಪಾರ ನಂಬಿಕೆ. ಆದುದರಿಂದಲೆ, ವಿದುರಾಶ‍್ವತ್ಥದಲ್ಲಿ ಸಾವಿರಾರು ನಾಗರ ಪ್ರತಿಮೆಗಳನ್ನು ನಾವು ನೋಡಬಹುದು.

ವೈಯಕ್ತಿವಾಗಿ ನನಗೆ ಹೆಮ್ಮೆಯ ವಿಷಯವೇನೆಂದರೆ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದ ಚರಿತ್ರೆಯ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ  ಖ್ಯಾತಿಗಳಿಸಿರುವ ಗೌರಿಬಿದನೂರು ತಾಲ್ಲೂಕು ನನ್ನ ಸ್ವಂತ ತಾಲ್ಲೂಕು.

ವಿದುರಾಶ್ವತ್ಥಕ್ಕೆ, ಬಸ್ಸು, ರೈಲು ಅಥವಾ ವೈಯುಕ್ತಿಕ ವಾಹನ, ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದನ್ನಾದರೂ ಉಪಯೋಗಿಸಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸ ಬಹುದು. ತಪ್ಪದೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ. (ಚಿತ್ರಗಳು: ವಿ.ಎಲ್. ಪ್ರಕಾಶ್)